„Współczesna polityka historyczna Rosji” – to temat spotkania z Janem Raczyńskim, prezesem Stowarzyszenia Memoriał uhonorowanym Pokojową Nagrodą Nobla. W środę, 15 maja 2024 r., noblista będzie gościem Wydziału Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu w Białymstoku. Spotkanie poprowadzi prof. dr hab. Wojciech Śleszyński - kierownik Katedry Badań Wschodnich i Międzynarodowych Stosunków Politycznych i dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru. Rozpocznie się ono o godz. 12:00 w auli Wydziału Biologii (sala 2003, kampus przy ul. Ciołkowskiego).

Jan Raczyński (ur. 1958) - rosyjski działacz społeczny i obrońca praw człowieka, wieloletni współpracownik Stowarzyszenia Memoriał, z wykształcenia matematyk-programista. Inicjator utworzenia jedynej elektronicznej księgi pamięci ofiar represji politycznych. W latach 90. Jan Raczyński uczestniczył w wielu misjach społecznych na terenach objętych wojną, m.in. jeździł do Górskiego Karabachu i Naddniestrza. Potępił wojnę z Ukrainą, rozpętaną przez Federację Rosyjską, nazywając ją szaleńczą i zbrodniczą agresją na Ukrainę. Mieszka w Moskwie. Jest Przewodniczącym Rady Międzynarodowego Memoriału.

Międzynarodowe Stowarzyszenie Historyczno-Oświatowe, Charytatywne i Obrony Praw Człowieka Memoriał to niezależna rosyjska organizacja zajmująca się dokumentowaniem i upowszechnianiem wiedzy o ofiarach represji komunistycznych oraz ochroną praw człowieka w Rosji i krajach byłego ZSRR. Memoriał został oficjalnie powołany 28 stycznia 1989 r. Jednym z inicjatorów powstania organizacji był Andriej Sacharow, rosyjski opozycjonista i laureat Pokojowej Nagrody Nobla.

Memoriał skupia wokół siebie niezależne organizacje z różnych regionów Rosji, Kazachstanu, Ukrainy i Łotwy, a także Niemiec, Włoch i Francji. W Polsce od początku lat dziewięćdziesiątych głównym partnerem Stowarzyszenia jest Ośrodek KARTA.

Zwalczane przez rosyjskie władze stowarzyszenie Memoriał zajmowało się badaniem komunistycznych zbrodni w ZSRS oraz ochroną praw człowieka we współczesnej Rosji i innych byłych sowieckich republikach. W Polsce znane jest głównie ze swoich starań o upowszechnianie prawdy o zbrodni katyńskiej.