STORCZYKI są największą rodziną roślin okrytozalążkowych liczącą ponad 20 tysięcy gatunków. Wyodrębniły się około 60 milionów lat temu. Występują od tropikalnych lasów deszczowych - gdzie zwykle rosną na gałęziach drzew jako tzw. epifity - po tundrę, od nizin do wysokości 4000 metrów w górach. Można je spotkać nawet za arktycznym kręgiem polarnym. Storczyków nie ma jedynie na niektórych pustyniach i Antarktydzie.
Od epoki wielkich odkryć geograficznych po dzień dzisiejszy zachwycają nieustannie feerią barw i różnorodnością swoich kwiatów o subtelnym zazwyczaj zapachu, czasami całkowicie bezwonnych a niekiedy potrafiących niemal zabić swoim odorem.
Storczyki wykształciły szereg ciekawych przystosowań umożliwiających im zapylanie przez owady, które wabią nektarem i zapachem swych kwiatów, a niekiedy tylko ich kształtami, przypominającymi do złudzenia samice pewnych gatunków pszczół, trzmieli czy much. Oszukane samce przysiadają na kwiatach przenosząc przy okazji pyłek. Owad odwiedzający kwiat zabiera pakiecik pyłku umieszczony na szczycie pręcika i przenosi go na znamię słupka następnego kwiatu. Powstałe po zapyleniu nasiona należą do najmniejszych w świecie roślin i są pozbawione substancji zapasowych, dlatego też muszą łączyć się ze specyficznymi gatunkami grzybów mikoryzowych, dostarczającymi im substancji odżywczych, bo w przeciwnym razie nigdy nie wykiełkują. Dalszy rozwój storczyków jest także ściśle związany z grzybami glebowymi, które dostarczają im wody i soli mineralnych, witamin, hormonów roślinnych niezbędnych przy uruchamianiu procesów fotosyntezy, a w zamian otrzymują jej produkty wytworzone przez storczyki. Niektóre gatunki storczyków potrzebują nawet kilkunastu lat od momentu wysiania do pierwszego zakwitu i wydania nasion.
Na terenie Polski stwierdzono występowanie 46 gatunków storczyków. Działalność człowieka polegająca na osuszaniu terenów bagiennych, melioracji użytków zielonych, chemizacji i intensyfikacji produkcji rolnej, wyrębie naturalnych lasów i prowadzeniu intensywnej gospodarki leśnej sprawia, że nasze storczyki stają coraz rzadsze, a 23 gatunków jest zagrożonych wyginięciem. Ze względu na rzadkość występowania wszystkie rodzime gatunki storczyków podlegają ochronie.
Marek Śleszyński
rocznik 67, z wykształcenia historyk,
z zawodu organizator turystyki kajakowej,
miłośnik sztuki kulinarnej i muzyki dawnej,
wędrowiec nie rozstający się z aparatem fotograficznym,
zafascynowany naturą i etnografią.
W ramach naszego serwisu www stosujemy pliki cookies zapisywane na urządzeniu użytkownika w celu dostosowania zachowania serwisu do indywidualnych preferencji użytkownika oraz w celach statystycznych. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej. Więcej informacji można znaleźć w Polityce Prywatności Uniwersytetu w Białymstoku. Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na używanie plików cookies, zgodnie z ustawieniami przeglądarki.
