Jeszcze jeden osobnik - i byłby okrągły tysiąc. Studenci z Koła Naukowego Biologów Uniwersytetu w Białymstoku zaobrączkowali najwięcej ptaków podczas zakończonego właśnie sezonu 2021/2022 ogólnopolskiej Akcji Karmnik. To właśnie do ich sieci trafiły też rekordowe liczby przedstawicieli kilku gatunków.

Tegoroczne odłowy rozpoczęły się 4 grudnia, a zakończyły w ostatni weekend lutego. Były prowadzone w tych samych terminach w 20 miejscach w Polsce. Jak co roku swoje karmniki przygotowali żacy z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku. Ptaki były dokarmiane regularnie, a co 2 tygodnie w soboty przy karmnikach studenci rozstawiali sieci ornitologiczne.

Wpadło w nie w sumie 1318 osobników. 999 ptaków nie miało jeszcze obrączek - one zostały zaobrączkowane. 319 kolejnych odłowów - to t.zw. retrapy i kontrole, czyli ptaki, które miały już obrączki założone wcześniej przy studenckich karmnikach lub w innych miejscach.

- Duża liczba ptaków, które odławiamy w sąsiedztwie kampusu UwB, może mieć dwie przyczyny. Po pierwsze, niedaleko są pozostałości po dawnych ogródkach działkowych, a także duże, nadal użytkowane ogrody działkowe. W obu tych miejscach ptaki mogą znaleźć sporo pożywienia oraz odpocząć podczas migracji. Po drugie, z powodu łagodnej zimy dochodzi do pewnych zaburzeń w migracjach ptaków. Brak stałej i grubej pokrywy śnieżnej nie zmusza ich do dalekiej wędrówki na zimowiska. A obszary miejskie (chociażby z powodu wspomnianych wcześniej działek i przydomowych ogrodów) są atrakcyjnym żerowiskami. W miastach jest również nieco cieplej, niż na otaczających je terenach - tak zwany efekt miejskiej wyspy ciepła. Skoro ptaki potrafią przetrwać w tych warunkach, długa i niebezpieczna wędrówka na południe czy zachód Europy może okazać się dla niektórych gatunków zbędna - komentuje dr Krzysztof Deoniziak, opiekun sekcji ornitologicznej Koła Naukowego Biologów UwB.

Ze statystyki akcji wynika, że w studenckie sieci złapały się osobniki z 14 gatunków. W tym sezonie najwięcej zostało zaobrączkowanych bogatek - 387 oraz czyży - 273, przy czym w przypadku tego drugiego gatunku odłowy w Białymstoku okazały się rekordowe w skali kraju. Na trzecim miejscu były dzwońce (136), a na kolejnym grubodzioby (116) - i jedne i drugie nie złapały się tak licznie w żadnym innym miejscu w Polsce.  

Niektóre ptaki odwiedzają karmniki przy kampusie UwB regularnie - jak bogatka, która została tu zaobrączkowana w 2017 roku i od tamtej pory została dołowiona już pięciokrotnie, albo dzięcioł duży - zaobrączkowany w 2016, a potem odłowiony też w 2017 i 2021 roku. 

- W nasze sieci w tym sezonie wpadały również ciekawe, rzadko odławiane gatunki. Np. dwie czeczotki, które nie złapały się nigdzie indziej w Polsce, dzięcioł średni, krogulec. Były też cztery zięby - ptaki, które jeszcze kilka lat temu raczej odlatywały na południe. Teraz obserwujemy je u nas zimą i odławiamy coraz częściej, co pokazuje zachodzące zmiany klimatyczne – relacjonuje Anna Winiewicz, prezes Koła Naukowego Biologów UwB.

Podczas Akcji Karmnik jej uczestnicy nie tylko obrączkują ptaki pod okiem licencjonowanych obrączkarzy, ale także je mierzą i opisują. W ten sposób gromadzone są dane, które pozwalają na określenie składu gatunkowego oraz liczebności ptaków korzystających z karmników w różnych częściach Polski. Zebrane podczas Akcji Karmnik dane ornitologiczne trafią do Stacji Ornitologicznej Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Gdańsku, która pełni rolę krajowej centrali obrączkowania ptaków.

Akcję finansowo wspiera Dziekan Wydziału Biologii oraz Parlament Studentów UwB.

Informacje o Akcji Karmnik i wynikach odłowu w ostatnim sezonie dostępne są pod adresem http://akcjakarmnik.blogspot.com/.

Fot. - K. Dziedzik oraz Koło Naukowe Biologów