Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia zaprasza wszystkich chętnych na wykład dr. hab. Karola Łopateckiego, prof. UwB z Wydziału Historii i Stosunków Międzynarodowych pt. Kreacja kartograficzna Rzeczypospolitej Obojga Narodów jako mocarstwa europejskiego. Spotkanie odbędzie się 15 grudnia 2022 r. (czwartek), w sali konferencyjnej BU przy ul. Ciołkowskiego 1R (I piętro), początek - godz. 10.30.

Wykład odbędzie się w ramach cyklu "Podlasie w badaniach naukowych", którego celem jest popularyzacja wśród społeczeństwa badań dotyczących naszego regionu, prowadzonych przez pracowników naukowych Uniwersytetu w Białymstoku. Uczestnictwo w wykładach umożliwia wszystkim zainteresowanym poznanie białostockich ludzi nauki i ich zainteresowań badawczych.

Abstrakt wykładu: W XVI stuleciu narodził się nowoczesny sposób przedstawiania kartograficznego Europy. Wpłynął on na zmianę świadomości dotyczącej przestrzeni i kształtu Starego Kontynentu oraz sposób postrzegania Rzeczpospolitej Obojga Narodów jako silnego i rozległego państwa, będącego równorzędnym partnerem innych mocarstw europejskich. Szczególne zainteresowanie Rzeczpospolitą nastąpiło w drugiej połowie lat 60. XVI w. we Francji, gdzie coraz większe prawdopodobieństwo bezpotomnej śmierci Zygmunta Augusta postrzegano jako okazję do objęcia tronu przez dynastię Walezjuszy. W celu rozpoznania kraju zaczęto gromadzić i przekazywać do Francji m.in. relacje nuncjuszów, najważniejsze akty prawne i oraz mapę Rzeczypospolitej autorstwa prawdopodobnie Wacława Grodeckiego lub Andrzeja Pograbki. Podsumowaniem zgromadzonej wiedzy geograficznej o Polsce i Litwie była publikacja autorstwa Blaise Vigènere, która miała nie tylko informować o „odkrytym” państwie, ale także pełnić rolę propagandową, pokazując Rzeczpospolitą jako mocarstwo europejskie.

Celem referatu jest przedstawienie procesu odrzucania antycznej wizji ziem północno-wschodnich Europy na rzecz idei właściwych proporcji kontynentu, próba odpowiedzi na pytanie, jak radzono sobie z dysonansem poznawczym (weryfikacja wiedzy autorów antycznych) oraz jak budowano nowe struktury przestrzenne porządkujące wiedzę o świecie. Autor referatu zaprezentuje także stan wiedzy geograficznej o Koronie i Wielkim Księstwie Litewskim wśród elit francuskich w momencie wyboru Henryka Walezego na władcę Rzeczypospolitej.

Spotkaniu będzie towarzyszyć prezentacja mapy J.C. Textora "Nowe Prusy Wschodnie z lat 1795-1800", zakupionej dzięki wsparciu finansowemu Rektora Uniwersytetu w Białymstoku.