Od 1 października 2025 r. dr hab. Karol Łopatecki, prof. UwB z Wydziału Stosunków Międzynarodowych rozpoczyna realizację projektu naukowego finansowanego w ramach prestiżowego programu EU4Belarus (SALT III). Razem ze swoim zespołem badawczym zajmie się analizą mechanizmów prawno-ustrojowych, które w przeszłości kształtowały zasady praworządności oraz kontroli ustawodawczej.

Realizacja projektu pt. „The Rule of Law and Control of the Legislature in the Grand Duchy of Lithuania” została sfinansowana przez Central Project Management Agency (CPMA) – wiodącą litewską instytucję odpowiedzialną za zarządzanie unijnymi programami wsparcia badawczego i rozwojowego. Dotacja wyniosła 79 994 euro. To właśnie CPMA, działając w imieniu Komisji Europejskiej, odpowiada za dystrybucję środków w ramach programów zewnętrznych UE.

Zespół z UwB skoncentruje się na zjawisku tzw. protestacji parlamentarnych – wyjątkowych narzędzi proceduralnych, dzięki którym możliwe było wstrzymanie wejścia w życie prawa przyjętego z naruszeniem obowiązujących reguł. Badanie tego mechanizmu pozwoli wskazać analogie do współczesnych instytucji konstytucyjnych i wzbogaci dyskusję nad systemami kontroli władzy ustawodawczej i wykonawczej.

- Projekt odpowiada na jedno z kluczowych wyzwań współczesności – pytanie o mechanizmy ochrony praworządności i demokratycznej kontroli władzy ustawodawczej. Jego wyniki będą istotnym głosem w międzynarodowej debacie o stabilności systemów politycznych w Europie, a także o roli prawa w kształtowaniu bezpiecznego ładu międzynarodowego – podkreśla prof. UwB Karol Łopatecki.

Skład zespołu badawczego:

• dr hab. Karol Łopatecki, prof. UwB – kierownik projektu, specjalista w zakresie historii prawa i stosunków międzynarodowych, kierownik zakładu Badań Kwantytatywnych i Geoprzestrzennych.
• dr Ihar Bortnik – badacz związany z Instytutem Historii PAN, zajmuje się analizą dyskursu politycznego i filozofii prawa.
• mgr Andrei Radaman – doktorant w Szkole Doktorskiej UwB, koncentrujący się na badaniach nad instytucjami parlamentarnymi i praktykami ustrojowymi.