Nauka otwarta

Otwarta nauka jest pojęciem szerszym – obejmuje oprócz dostępu do recenzowanych publikacji czy danych badawczych, także postulaty nauki obywatelskiej (Citizen Science), w tym: otwierania laboratoriów m.in. dla uczniów, włączania nienaukowców (np. wolontariuszy) w projekty badawcze i większego zaangażowania naukowców w działania na rzecz informowania społeczeństwa o badaniach naukowych. Rolę otwartej nauki podkreślono m.in. w Konkluzjach Rady UE z 27 maja 2016 r. Przejście na system otwartej nauki oraz w dokumencie Amsterdam Call for Action on Open Science.

Otwarty dostęp w praktyce jest realizowany zwykle za pośrednictwem tzw. drogi zielonej (udostępnianie artykułów w bezpłatnych repozytoriach) lub tzw. drogi złotej (publikowanie artykułów w otwartych czasopismach, co zwykle wiąże się z koniecznością pokrycia przez autora kosztów redakcyjnych).

https://www.gov.pl/web/nauka/materialy-na-temat-otwartego-dostepu 

Otwarty dostęp do publikacji naukowych i otwarta nauka zyskują coraz większe znaczenie w kontekście polityki naukowej na świecie. Polityki otwartego dostępu (open mandate) przyjęło wiele wiodących uniwersytetów, instytucji badawczych oraz podmiotów finansujących badania naukowe. Otwarty dostęp jest obowiązkowym wymogiem w europejskim programie Horyzont 2020 finansowanym przez UE. W coraz większym stopniu otwierane i współdzielone są również dane badawcze. Główne korzyści modelu otwartego dostępu dla społeczeństwa to m.in.: lepszy obieg cyfrowych treści naukowych (publikacje, dane badawcze), podnoszenie jakości badań (przeciwdziałanie plagiatom poprzez kontrolę ze strony środowiska naukowego), promocja nauki w społeczeństwie, efektywniejsze wydatkowanie środków publicznych.

https://www.gov.pl/web/nauka/dokumenty-na-temat-otwartego-dostepu 

Otwarty dostęp do publikacji naukowych
odpowiedzi na niektóre często zadawane pytania

https://www.gov.pl/web/nauka/otwarty-dostep-do-publikacji-naukowych