Kilkunastu naukowców związanych z największą podlaską uczelnią w tym rektor Uniwersytetu w Białymstoku prof. Mariusz Popławski, będą prelegentami podczas Forum Spójności i Rozwoju Granicznego Unii Europejskiej. Wydarzenie odbędzie się 28 października 2025 r. w Operze i Filharmonii Podlaskiej, a jego organizatorami są Województwo Podlaskie i Miasto Białystok. UwB objęło Forum Patronatem Honorowym.

Forum to przedsięwzięcie, które powstaje w szerokim partnerstwie – samorządów, przedsiębiorców, środowiska naukowego. Ważnym partnerem jest Uniwersytet w Białymstoku, którego eksperci będą wielokrotnie zabierać głos podczas wydarzenia.

W dyskusji dotyczącej bieżącej sytuacji geopolitycznej i jej wpływu na wschodnie regiony graniczne UE głos zabierze m.in. prof. UwB Daniel Boćkowski.

W dyskusji o strategicznych wyzwaniach i szansach wschodnich regionów UE wezmą udział m.in. prof. dr hab. Mariusz Popławski, prof. dr hab. Maciej Perkowski, a także prof. UwB Tadeusz Truskolaski – prezydent Białegostoku.

W panelu nt. bezpieczeństwa granicznego będą uczestniczyć jako prelegentki dr Justyna Olędzka oraz mjr dr Anna Grabowska-Siwiec.

W gronie prelegentów panelu o cyfrowej tarczy, czyli jak chronić się w świecie rosnących cyberzagrożeń będzie dr Kamil Goryń.

W panelu dotyczącym głosu regionów w Brukseli weźmie udział m.in. dr hab. Iwona Wrońska, z kolei w dyskusji o infrastrukturze, która otwiera regiony na inwestycje będzie uczestniczył dr Jacek Brzozowski – wojewoda podlaski.

Z kolei dr Mariusz Citkowski weźmie udział w panelu, który ma odpowiedzieć na pytanie jak biznes odpowiada na zmiany społeczne i demograficzne.

W panelu nt. nowych sposobów finansowania firm przygranicznych będzie uczestniczył Andrzej Parafiniuk – przewodniczący Rady Uczelni UwB.

– Jako badacz finansów i danin publicznych z przekonaniem podkreślam konieczność trwałego finansowego wzmocnienia wschodnich regionów trudno sąsiedzkich Unii Europejskiej. Forum w dniu 28 października będzie znakomitą sposobnością ku temu, by ten postulat został wyraźnie przedstawiony Komisji Europejskiej, partnerom z krajów leżących przy wschodniej granicy Unii – uważa prof. dr hab. Mariusz Popławski, rektor Uniwersytetu w Białymstoku.

Zwraca też uwagę na to, że konsekwencje trudnego sąsiedztwa odczuwają nie tylko podlascy przedsiębiorcy, lecz także uniwersytet, choćby w związku z ograniczeniem współpracy wszechstronnej ze wschodnimi sąsiadami. Prof. Popławski jako przykład podaje kres Sieci Uniwersytetów Pogranicza – niegdyś unikalnego, flagowego projektu międzynarodowego UwB. Tymczasem uczelnia jest oceniana na równi z innymi uczelniami, które takich ograniczeń nie mają.

Władze UwB liczą na wsparcie w ramach „Paktu na rzecz wschodnich regionów granicznych”, który właśnie powstaje w Komisji Europejskiej. Konkretne zapisy będą w najbliższym czasie negocjowane. Forum odbywa się więc w bardzo dobrym czasie, gdyż pozwoli wypracować wnioski i rekomendacje do KE.

Prof. dr hab. Maciej Perkowski, kierownik Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w woj. podlaskim i kierownik Katedry Prawa Międzynarodowego Publicznego Wydziału Prawa UwB, zwraca z kolei uwagę na konieczność wprowadzenia konkretnych i stałych rozwiązań prawnych.

- Koncepcja trwałego wzmocnienia regionów trudno sąsiedzkich, takich jak Podlaskie, powinna zakładać także ich trwałe ulokowanie w prawie UE, w tym także w traktatach. Nawet jeśli postulat ten wydaje się w krótkiej perspektywie mało realny, to i tak trzeba go zgłosić, by był analizowany i weryfikowany w unijnych trybach legislacyjnych. Mówiąc prosto: zabiegamy w Unii o trwałą „podwyżkę”, a nie tylko o „okresowy dodatek”. O „dodatek” oczywiście poprosimy już, ale docelowo dążmy do „podwyżki” – przekonuje prof. Perkowski.