Ta kolekcja liczy 60 tysięcy fotografii, na których można zobaczyć m.in. powojenną odbudowę Pałacu Branickich, ruiny Hotelu Ritz, Augustów z lat 50. 60. czy 70., rynek miejski w Tykocinie z 1959 roku, czy dworek myśliwski w Bacikach Średnich. Dzięki projektowi "Kolekcja Paszkowskiego – nośnikiem polskiej tożsamości i ochrony dziedzictwa narodowego", który realizuje Instytut Studiów Kobiecych we współpracy z Biblioteką Uniwersytecką i Podlaską Biblioteką Cyfrową, ponad 32 tysiące zdjęć z tej kolekcji jest już dostępnych w internecie, a bezpłatnie obejrzeć może je każdy zainteresowany.

Zdjęcia są sukcesywnie publikowane w Podlaskiej Bibliotece Cyfrowej: pbc.biaman.pl/dlibra/collection. Każda fotografia jest opisana (autor, data wydania, tytuł, powiązania), można ją również pobrać. Całości kolekcji będzie widoczna w otwartym dostępie w połowie 2026 roku. Za digitalizację zdjęć odpowiada Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia.

- Celem naszego projektu pt. "Kolekcja Paszkowskiego – nośnikiem polskiej tożsamości i ochrony dziedzictwa narodowego", realizowanego w latach 2023-2026, jest upowszechnienie znakomitej i unikalnej, liczącej 60 tys. zdjęć  kolekcji -  zwanej Prywatną kolekcją Paszkowskiego -  konserwatora wojewódzkiego, który przybył po II wojnie światowej z Wilna do Białegostoku, aby podjąć się trudu ratowania dziedzictwa zabytkowego regionu Polski północno-wschodniej. Z dużym powodzeniem realizował także misję odbudowy i rekonstrukcji licznych obiektów, które dzisiaj możemy nazwać sztandarowymi, takimi jak Pałac Branickich czy Klasztor Wigierski. Dzięki jego zaangażowaniu i zespołu konserwatorskiego - do którego należał także Stanisław Bukowski wraz z małżonką Placydą Bukowską - podejmował się trudnych rekonstrukcji. Do udanych projektów tego rodzaju należy chociażby Ratusz w Białymstoku czy części Pałacu Branickich - wyjaśnia prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz z Wydziału Historii UwB, prezes zarządu Instytutu Studiów Kobiecych.

Władysław Paszkowski od 1945 r. do lat 70. tych XX w. dokumentował fotograficznie dziedzictwo kulturowe, obiekty i ludzi, także przyrodę i krajobrazy, obrazujące piękno Polski.

Znacząca część zbioru Paszkowskiego stanowią zdjęcia, które sam wykonał. Wśród nich można odnaleźć także fotograficzne relacje z podróży wakacyjnych, kontaktów i sytuacji prywatnych (Śląsk, Warszawa, Kołbacz, Trzemeszno, Opatów, Zamość, Kraków, podróże zagraniczne). Część kolekcji to zdjęcia wykonane przez jego przyjaciół – także pasjonatów fotografii. 

- Niniejszy zbiór stanowi unikalną kolekcję, która w wyniku realizowanego projektu jest porządkowana, opracowana i udostępniana bezpłatnie i bez technicznych ograniczeń w Podlaskiej Bibliotece Cyfrowej - mówi prof. Małgorzata Dajnowicz.

Dodaje, że po raz pierwszy ze zdjęciową kolekcją Paszkowskiego zetknęła się w 2019 r., podczas pełnienia funkcji Wojewódzkiej Konserwator Zabytków. Zastała w urzędzie konserwatorskim rozproszoną, jednak bardzo ceną spuściznę fotografii Paszkowskiego, którą wraz z prof. Adamem Miodowskim zaczęła porządkować, udostępniać i popularyzować do 2024 r. jako Wojewódzka Konserwator a przez kolejne lata, realizując projekt.

Jego szczegóły można znaleźć na stronie: dziedzictworegionalne.pl

Projekt dofinansowany został ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Nauka dla Społeczeństwa II”.

Udostępnianie Archiwum Paszkowskiego jest kontynuacją wcześniejszych projektów, które prof. Małgorzata Dajnowicz realizowała wraz z zespołem od 2019 r. Na bazie materiału fotograficznego powstały trzy monografie o dziedzictwie Władysława Paszkowskiego - we współautorstwie z prof. UwB Adamem Miodowskim - które są dostępne w Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, także w wolnym dostępie na stronie projektu w zakładce Biblioteka, do tego trzy wystawy dotyczące zabytków uwidocznionych w obiektywie Paszkowskiego (eksponowane w Wojewódzkim Urzędzie Konserwatorskim) oraz film o Władysławie Paszkowskim.