Trójka badaczy z Uniwersytetu w Białymstoku znalazła się w gronie laureatów rozstrzygniętych właśnie konkursów Narodowego Centrum Nauki.

„Etyka antropocenu. Redefiniowanie koncepcji człowieka w filozofii posthumanistycznej” – to tytuł projektu badawczego jaki zrealizuje dr Monika Teresa Rogowska-Stangret z Instytutu Filozofii. Jak opisuje badaczka, żyjemy w antropocenie – epoce, w której stało się oczywiste, że człowiek wpływa na życie wokół siebie na bezprecedensową skalę. Cała planeta (litosfera, hydrosfera, atmosfera i biosfera) zmienia się w wyniku działalności człowieka, co powoduje między innymi destabilizację klimatu, degradację gleb, zakwaszanie oceanów, powodzie i susze, a także spadek bioróżnorodności – już teraz nazywany „szóstym wymieraniem”. Co istotne, antropocen nie tylko wpływa na warunki życia na ziemi, decyzje społeczne i polityczne, ale zmusza nas do refleksji nad kwestiami etycznymi: jakie wartości leżą u podstaw ludzkiej działalności, która doprowadziła do dzisiejszej – często uznawanej za kryzysową – sytuacji? Jak etyka może odpowiedzieć na antropocen? Jakie wartości promować? Jak wyobrażać sobie relacje między ludźmi i nie-ludźmi? Jak myśleć o człowieku, naturze, nauce czy technologii? Dr Rogowska-Stangret na swój projekt otrzyma 280410 zł w ramach konkursu OPUS.

Grant z NCN zrealizuje też inny badacz z Instytutu Filozofii UwB - mgr Arkadiusz Jerzy Wójcik. W konkursie PRELUDIUM zdobył 66612 zł na projekt „Dynamiczna logika epistemiczna a problem logicznej wszechwiedzy”. Jak można przeczytać w opisie projektu, logiki epistemiczne to systemy, które umożliwiają formalizację wnioskowań dotyczących wiedzy, przekonań, a także innych pokrewnych pojęć epistemicznych, takich jak informacja czy uzasadnienie. Logiki epistemiczne zaczęto ostatnio postrzegać jako systemy, których celem jest również uchwycenie fenomenu zmiany epistemicznej dokonującej się w wyniku przepływu informacji między różnymi agentami. Podczas badań przedwstępnych mgr Wójcik zaproponował pierwszą w literaturze dynamiczną logikę epistemiczną modelującą wiedzę agentów, którzy nie są wszechwiedzący. Aktualny projekt ma na celu badanie własności tej logiki, a także jej możliwych zastosowań i rozszerzeń. Wyniki badań mogą nie tylko stanowić istotny wkład do filozoficznych i formalnych rozważań nad zjawiskiem zmiany wiedzy, ale mogą też być przedmiotem zainteresowania badaczy z zakresu teorii gier, informatyki czy kognitywistyki.

Mgr Justyna Wawrzyniuk z Wydziału Filologicznego zrealizuje projekt „Metaforyczna konceptualizacja tożsamości płciowej w stand-upie”. Przedmiotem jej badań jest polska odmiana wystąpień komediowych znanych w Stanach Zjednoczonych jako stand-up comedy. „Centralnym punktem stand-upu jest tożsamość. Wynika to z mechanizmów, jakie nim rządzą: komicy wykorzystują w swoich wystąpieniach osobiste doświadczenia oraz obserwacje, jednocześnie kwestionując – pod pretekstem humoru – ogólnie przyjęte normy oraz zachowania. W związku z tym, że nierzadko tematyką występów są relacje międzyludzkie bazujące na płci, odpowiednio poprowadzona narracja nie tylko rozbawi publiczność, ale też przedstawi odmienny punkt percepcji siebie oraz innych” – zauważa badaczka. Jaki obraz płci kreują polscy komicy i komiczki w swoich występach? Jakich metafor pojęciowych używają w odniesieniu do tożsamości płciowej swojej oraz innych osób? Jaki wydźwięk i charakter mają zidentyfikowane metafory? Jaką rolę pełnią zidentyfikowane metafory w kontekście całych występów? To pytania, na które będzie poszukiwać odpowiedzi mgr Justyna Wawrzyniuk. Dofinansowanie projektu wyniesie 43395 zł.

Więcej informacji o konkursach oraz listy laureatów można znaleźć na stronie NCN.