Mgr Jakub Kozłowski, doktorant Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu w Białymstoku otrzyma ponad 184 tys. zł z Narodowego Centrum Nauki na realizację projektu pt. „Rodzina i gospodarstwo domowe ludności wiejskiej w Wielkim Księstwie Litewskim w końcu XVIII wieku”. Znalazł się w gronie laureatów konkursu Preludium 22, którego wyniki ogłosiło właśnie NCN.  

Głównym celem badań mgr. Jakuba Kozłowskiego będzie rekonstrukcja struktury gospodarstw domowych i rodzin wiejskich, które zamieszkiwały wybrane obszary Wielkiego Księstwa Litewskiego pod koniec XVIII stulecia. Dzięki metodom stosowanym w demografii historycznej ukazane zostaną dane dotyczące wieku, płci, przeciętnego zaludnienia czy liczby dzieci w poszczególnych rodzinach.

- W konsekwencji możliwe będzie pokazanie ogólnej specyfiki demograficznej badanej populacji, prześledzenie cyklu życia jednostek i gospodarstw domowych, a także wyodrębnienie dominującego modelu rodziny i gospodarstwa. Istotnym elementem projektu jest również analiza wpływu czynników pozademograficznych na skład rodzin i gospodarstw domowych. W tym kontekście badania dotyczyć będą m.in. uprawianego zawodu, wyznania, przynależności stanowej, statusu społecznego w obrębie wiejskiej wspólnoty czy stopnia zurbanizowania. Dopełnieniem procesu badawczego będzie porównanie wyników z wybranymi regionami Europy - wyjaśnia mgr Jakub Kozłowski.

Dodaje, że podstawą źródłową badań będą materiały tzw. V Rewizji Dusz. Był to rodzaj spisu ludności przeprowadzonego przez władze carskie w roku 1795 po włączeniu, po III rozbiorze Polski, ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego w granice Imperium Rosyjskiego.

- Badania dotyczące geografii form rodzinnych w preindustrialnej Europie mają długą tradycję, mimo to wiele obszarów pozostaje w tym kontekście nieznanych. Dobrym przykładem są właśnie ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego – dodaje doktorat UwB.

Projekt będzie realizowany przez trzy lata. Opiekunem merytorycznym badań jest dr Radosław Poniat z Wydziału Historii UwB.

Mgr Jakub Kozłowski jest doktorantem w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UwB – dyscyplina historia. Jego promotorem jest dr hab. Marzena Liedke, prof. UwB z Wydziału Historii.

Preludium to konkurs, który umożliwia badaczom na bardzo wczesnym etapie kariery, bo jeszcze przed doktoratem, nabycie pierwszego doświadczenia w realizacji projektów badawczych. W jego dwudziestej drugiej edycji na liście laureatów znalazło się 231 projektów.