Znakomity brytyjski historyk profesor Robert Ian Frost odebrał w poniedziałek, 16 września, tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Białymstoku. Jest 23. osobą, w tym 4. z zagranicy, której Senat UwB nadał tę godność.

Prof. Robert I. Frost to pochodzący ze Szkocji wybitny historyk i nauczyciel akademicki. Jest profesorem na Uniwersytecie w Aberdeen. Naukowo zajmuje się historią wschodniej i północnej Europy od XIV do XIX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem historii Polski i Litwy. Jest autorem m.in. „Oksfordzkiej historii unii polsko-litewskiej”.

W poniedziałek, 16 września, ten znakomity historyk dołączył do grona honorowych doktorów Uniwersytetu w Białymstoku. Uroczystość odbyła się w Auli im. Janusza Korczaka Wydziału Nauk o Edukacji. Wzięli w niej udział przedstawiciele największej podlaskiej uczelni, świata nauki, historycy, dziennikarze oraz najbliżsi honorowego doktora.  Uroczystemu posiedzeniu Senatu uczelni przewodniczył rektor Uniwersytetu w Białymstoku prof. Mariusz Popławski. 

TRANSMISJA ONLINE: Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa
Uniwersytetu w Białymstoku profesorowi Robertowi Ianowi Frostowi

Laudację na cześć prof. Frosta wygłosił prof. dr hab. Cezary Kuklo, dr h.c. z Wydziału Historii Uniwersytetu w Białymstoku.

- Do grona uhonorowanych tą najwyższą godnością Uniwersytetu w Białymstoku, obok wybitnych postaci życia naukowego, kulturalnego i duchowego z kraju i zza granicy dołącza, jako dwudziesty trzeci, ale jako czwarty cudzoziemiec, profesor Uniwersytetu w Abeerden Robert Ian Frost ,,za oryginalne studia nad dziejami Rzeczypospolitej Obojga Narodów, które stanowią nowatorską próbę zrozumienia dziedzictwa unii polsko-litewskiej, wspólnej historii Polaków, Litwinów, Białorusinów i Ukraińców, co zostało uwidocznione dyplomie doktorskim – przypominał w swojej laudacji prof. Cezary Kuklo.

Jego zdaniem to właśnie profesorowi Robertowi Frostowi zawdzięczamy odmienne i zarazem nowe spojrzenie, bardziej zgodne z rzeczywistością, na wielonarodowe i wielowyznaniowe państwo polsko-litewskie, budowane – co mocno akcentuje autor – zarówno oddolnie jak i od górnie, zawsze na drodze nawet najtrudniejszych negocjacji, nigdy zaś poprzez wojnę.

Prof. Kuklo nawiązał też do „Oksfordzkiej historii unii polsko-litewskiej”.

- Nie zabrakło w niej, co także warto podkreślić, docenienia przez Autora roli samej Litwy, zarówno jej elity politycznej jak i społeczeństwa szlacheckiego, w zbliżeniu obu państw. W „Oksfordzkiej historii unii polsko-litewskiej” dała się zauważyć jeszcze jedna cecha pisarstwa, czy jak kto woli warsztatu naukowego naszego Doktora honorowego, a mianowicie umiejętność łączenia badań nad dziejami Rzeczypospolitej Obojga Narodów z badaniami nad dziejami powszechnymi – mówił prof. Kuklo. - Mogą Państwo zapytać, a może nawet trzeba wprost zapytać – dlaczego to Uniwersytet w Białymstoku wystąpił z wnioskiem o uhonorowanie prof. Frosta najwyższą godnością akademicką. Najprostszą, ale jakże piękną w swojej wymowie odpowiedź na tak postawione pytanie znajdujemy m.in. w opinii pióra prof. Krzysztofa Zamorskiego, którą pozwolę sobie tutaj przytoczyć, opatrzoną zarazem serdeczną prośbą, że mój krakowski przyjaciel od ponad 40 lat, nie będzie miał mi tego za złe, że uprzedzam jego wypowiedź. A brzmi ona tak: ,,Chciałoby się powiedzieć, że w takim miejscu Polski jak Białystok, gdzie splatają się jak w soczewce istotne elementy wielonarodowościowego dziedzictwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów trudno o lepszy wybór kandydata do tytułu honorowego tej zasłużonej Uczelni.’’ Od siebie zaś dodam, że nie ma dzisiaj na świecie książki naukowej napisanej w języku angielskim, wydanej poza granicami naszego kraju, w której tak licznie wzmiankowany jest: Drohiczyn, Goniądz, Mielnik, Rajgród i Tykocin, nieodległa Łomża czy wielokrotnie Podlasie – przywoływał historyk z UwB.

O zasługach i znakomitych osiągnięciach prof. Roberta Frosta mówili też recenzenci postępowania o nadanie tytułu: prof. dr hab. Krzysztof Mikulski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, prof. dr hab. Andrzej Rachuba z Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie oraz przywołany już prof. dr hab. Krzysztof Zamorski z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podkreślali, że Robert Frost, to nie tylko wybitny historyk, ale też wspaniały człowiek i artysta. Jako naukowiec obiektywnie przedstawił światu, czym była Rzeczpospolita.

O tym, jak i dlaczego doktor honorowy UwB postanowił naukowo zająć się m.in. Rzeczpospolitą Obojga Narodów opowiedział sam profesor Robert I. Frost, wygłaszając podczas uroczystości wykład pt. Droga do historii.

- Dziękuję wszystkim za miłe słowa, nie potrafię wyrazić jak wiele znaczy dla mnie ten zaszczyt. Chciałbym za niego podziękować Senatowi Uniwersytetu w Białymstoku. Nie jest to najstarsza uczelnia w Polsce, ale zarówno w swoim poprzednim wcieleniu, jako Filia Uniwersytetu Warszawskiego, jak i od momentu powstania jako pełnoprawny uniwersytet, szybko stał się wybitną i dobrze ocenianą uczelnią w wielu dziedzinach, Od dawna jestem pod wrażaniem pracy jej historyków. Mój własny Uniwersytet w Aberdeen jest starszy, ale również został założony na dalekiej północy kraju, by zapewnić edukację regionowi, który był przepełniony utalentowanymi osobami, ale stał nieco z dala od tradycyjnych ośrodków intelektualnych – mówił prof. Robert I. Frost.

Podkreślał, że jako osoba, która nie jest polskiego pochodzenia, często jest pytany, dlaczego został historykiem Polski, a raczej Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

- Miałem dość dostarczania mebli. Ojciec i stryj byli dyrektorami rodzinnej firmy meblarskiej w Edynburgu (…) Nie chciałem spędzić jeszcze jednego lata, robiąc to samo. Pewnego dnia zauważyłem małe ogłoszenie na uniwersytecie, w którym poszukiwano kandydatów na wymianę z Uniwersytetem Jagiellońskim. Nie wiedziałem nic o Polsce ani Polakach, chociaż jak każdy Szkot, wiedziałem, kim był Jan Tomaszewski – żartował doktor honorowy.

Potem na swojej drodze naukowej spotykał wielkich uczonych, dzięki którym rozpoczęła się jego fascynacja historią Rzeczpospolitej i czasami nowożytnymi, i którzy pomogli mu stawiać pierwsze kroki w historii naszego kraju.

- Przemawiając w Białymstoku, nie mogłem nie wspomnieć o prof. Andrzeju Wyczańskim, którego prace w znacznym stopniu ukształtowały moje myślenie o gospodarce i społeczeństwie we wczesnonowożytnej Polsce. Pamiętam jak żywo pierwszą lekturę jego książki o folwarku szlacheckim  – wspominał prof. Frost (…) - Na zakończenie mogę powtórzyć serdecznie podziękowanie dla Uniwersytetu w Białymstoku za uczynienie mi tego ogromnego zaszczytu.

- Pozwólcie Państwo, że jako pierwszy, w imieniu własnym, Senatu i całej społeczności akademickiej złożę Panu Profesorowi Frostowi gratulacje. Uniwersytet w Białymstoku uhonorował Pana Profesora jak tylko mógł w najlepszy sposób – poprzez przyznanie tytułu doktora honoris causa. Poza gratulacjami, chciałbym Panu Profesorowi podziękować za dotychczasową współpracę, na której nasze środowisko historyków, nasz Uniwersytet niesamowicie skorzystał – mówił podczas uroczystości prof. dr hab. Mariusz Popławski, rektor Uniwersytetu w Białymstoku.

We wtorek, 17 września, prof. Robert I. Frost weźmie udział w uroczystym otwarciu XXI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich. Wygłosi wykład pt. Fenomen Rzeczypospolitej Obojga Narodów.