Blisko 1,5 mln zł z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki otrzyma na badania dr hab. Piotr Guzowski, prof. UwB z Wydziału Historii Uniwersytetu w Białymstoku. Jego projekt, pt. „Krytyczna edycja siedemnastowiecznych inwentarzy ekonomii królewskich z terenów Wielkiego Księstwa Litewskiego”, znalazł się na liście wniosków zakwalifikowanych do finansowania w module Dziedzictwo Narodowe.

Ekonomie, zwane też dobrami stołowymi (od łacińskiego bona mensae regiae) to część dóbr królewskich wydzielonych pod koniec XVI wieku. Były przeznaczone wyłącznie na zaspokojenie potrzeb króla i skarbu nadwornego (w przeciwieństwie do pozostałych dóbr królewskich, oddawanych jako uposażenie starostom).

- Inwentarze ekonomii królewskich stanowią podstawowe źródła nie tylko do dziejów skarbowości, ale również wszelkich aspektów historii gospodarczej, demografii historycznej oraz geografii historycznej. W przeciwieństwie do regularnie opisywanych (np. w czasie lustracji) dóbr monarszych w Koronie, które doczekały się monumentalnej serii wydawniczej, gospodarcze rejestry dóbr królewskich w Wielkim Księstwie Litewskim były publikowane sporadycznie i przypadkowo – wyjaśnia dr hab. Piotr Guzowski, prof. UwB, kierownik projektu. - Konstytucja sejmowa z 1589 r. wyodrębniła z nich dobra stołowe zarządzane bezpośrednio przez urzędników królewskich lub dzierżawione. Zapewniały one utrzymanie królowi, dając podstawy finansowe i zaopatrzenie. 

Celem projektu jest krytyczna edycja inwentarzy ekonomii litewskich z XVII w. oraz przygotowanie internetowej, przestrzennej bazy danych gospodarczych, demograficznych i geograficznych wraz z dedykowaną jej aplikacją GIS (ang. Geographical Information System).

- Zespół, którym pokieruję, dokona krytycznej edycji serii inwentarzy wszystkich 6 kompleksów dóbr stołowych z okresu sprzed i po wojnach połowy XVII wieku. Opublikowane zostaną opisy wszystkich sześciu ekonomii litewskich: starostwa brzeskiego (z lat 1588 oraz 1680), starostwa kobryńskiego (1618), ekonomii kobryńskiej (1679), ekonomii szawelskiej (1636 oraz 1673), ekonomii mohylewskiej (1643 oraz 1671), ekonomii olickiej (1649 oraz 1663/1664), a także ekonomii grodzieńskiej (1651 oraz 1680) – wymienia prof. Guzowski. 

Realizacja projektu potrwa 5 lat. W zespole badawczym znajdą się doświadczeni badacze z Wydziału Historii UwB oraz doktoranci.

Wyniki ostatniego konkursu NPRH można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.