O relacjach między kulturą i naturą, artystach – prekursorach ekologii w Polsce, świętych drzewach, parkach narodowych, modzie na produkty eko i  zrównoważanym rozwoju opowie dr hab. Tomasz Olchanowski z Wydziału Studiów Kulturowych UwB, który 8 grudnia wygłosi wykład pt. „Postawy proekologiczne dawniej i dziś. Tradycja a ponowoczesność”. Do udziału w spotkaniu zaproszeni są wszyscy zainteresowani.

Wydarzenie jest organizowane w ramach projektu pt. „Akademia kompetencji kulturowych mieszkańców województwa podlaskiego”. Wykład odbędzie się w piątek, 8 grudnia, w godzinach 10:00-11:30, w sali B4 Wydziału Studiów Kulturowych UwB przy ul. Świerkowej 20 (budynek B, parter). Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc, organizatorzy spotkania proszą o potwierdzenie obecności: j.mytnik@uwb.edu.pl.

Opis wykładu:

Wykład nie tylko jest poświęcony dynamicznym relacjom pomiędzy kulturą a naturą, które opisywali filozofowie kultury, psychoanalitycy, teolodzy, psycholodzy i badacze kultur, lecz również ma za zadanie podważyć wiele stereotypów. Dla wielu obywateli RP ekologia kojarzy się z lewactwem, tymczasem prekursorami ekologii w Polsce byli artyści Młodej Polski, a w okresie międzywojennym niektórzy działacze endencji. Poza tym jeszcze nie tak dawno, przed nastaniem kapitalizmu, tradycja przekazywana przez bliższych i dalszych przodków, sprawiała, że gospodarstwa rolne prawie nie produkowały śmieci, prawie wszystko było wykorzystywane, również uprawnej ziemi dawano odpocząć, by dłużej nam służyła.

Z krajobrazów Podlasia poznikało wiele stawów, bajor, terenów podmokłych, również wskutek PRL-owskiej obsesji meliorowania, poznikały łąki, zagajniki i leśne polany. W zastraszającym tempie znikają też i same tereny leśne, choć tak zwane statystyki pokazują coś innego. Już w czasach przedchrześcijańskich nasi przodkowie ochraniali i czcili święte gaje, jak również pojedyncze drzewa, uznane za święte. Tę rolę pełnią współcześnie, lepiej lub gorzej, parki narodowe i rezerwaty przyrody. Obecne na Podlasiu liczne kulty maryjne, przy głębszym spojrzeniu, okazują się kultami wypieranej Wielkiej Matki, mądrości natury. Mody na uzdrawianie, na produkty eko, na ekologiczne style życia, oprócz wielu biznesowych nadużyć, zawierają też potencjały pozytywnych zmian, które mogą zaistnieć w przyszłości.

Ścięcie świętego drzewa w „Konopielce” Edwarda Redlińskiego było symbolem postępu, czyż w dniu dzisiejszym, takim symbolem nie jest pozostawienie tego drzewa w spokoju? Chrześcijaństwo postulowała, by „czynić ziemię poddaną” (z wyjątkiem oczywiście nurtu franciszkańskiego i garstki mistyków), socjalizm był głownie zainteresowany industrializacją bez granic, kapitalizm zamienił naturę w towar, dlatego też przed nami stoi wyzwanie, by opozycję pomiędzy kulturą a naturą, zastąpić współegzystowaniem i zrównoważonym rozwojem.

Projekt pt. „Akademia kompetencji kulturowych mieszkańców województwa podlaskiego” realizowany jest w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki „Nauka dla społeczeństwa”.