Prof. dr hab. Mirosław Ratkiewicz i mgr Piotr Rode z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku są autorami kolejnej książki w cyklu „Bioróżnorodność Miasta Białegostoku”. Opracowanie powstało w ramach projektu realizowanego przez Urząd Miejski w Białymstoku. Dziś (8.12.2022) publikacja została zaprezentowana podczas konferencji prasowej.

Zarówno prof. Mirosław Ratkiewicz, jak i mgr Piotr Rode pracują w Katedrze Zoologii i Genetyki. Z napisanej przez nich książki można dowiedzieć się m.in. co charakteryzuje i wyróżnia ssaki spośród innych zwierząt, jakie jest ich pochodzenie, jak wyglądała ewolucja tej gromady kręgowców. Autorzy przyjrzeli się też typom środowisk, w jakich bytują ssaki na terenie Białegostoku, wskazali też najważniejsze i najciekawsze ich zdaniem miejsca, które są ostojami różnorodności ssaków. Szczegółowo opisali 41 gatunków, które zostały stwierdzone w Białymstoku lub na podstawie aktualnej wiedzy można przypuszczać, że z dużym prawdopodobieństwem w nim występują (opracowanie nie obejmuje nietoperzy). Niektóre są częste i pospolite w stolicy Podlasia, inne widywane są bardzo rzadko na obrzeżach miasta (np. wilki czy rysie). 

- Opisujemy też jak obserwować zwierzęta, na co zwrócić uwagę, żeby nasze i ich bezpieczeństwo było zachowane. Poświęcamy wiele uwagi bezpieczeństwu i łagodzeniu sytuacji konfliktowych ze zwierzętami, bo niestety takie często mają miejsce i czasem wynikają z naszej niewiedzy i nieprzygotowania – podkreślał prof. Ratkiewicz.

Pracując nad książką biolodzy korzystali z bogatej literatury, także z wyników badań naukowych prowadzonych przez pracowników, doktorantów, i studentów Wydziału Biologii UwB. Ciekawych informacji o występowaniu ssaków w mieście dostarczyli też autorzy wykorzystanych w książce zdjęć. Oprócz przepięknych fotografii publikacja zawiera także np. mapy występowania wybranych gatunków zwierząt na terenie Białegostoku.

- Gdyby Boże Narodzenie miało miejsce nie w Betlejem, a w Białymstoku, to przy żłóbku byłoby 41 gatunków ssaków – mówił, nawiązując do przedświątecznego okresu prof. Mirosław Ratkiewicz. - To jest nie mniej, niż w Puszczy Knyszyńskiej. Białystok jest absolutnie wyjątkowy. Dostrzegła to Komisja Europejska dwukrotnie, określając nasze miasto jako najlepsze miasto do życia w Polsce, dla ludzi. A ja chciałbym dodać, razem z moim współautorem, że także dla każdego zwierzaka. Wspólna koegzystencja ludzi i dzikiej przyrody jest w miastach jak najbardziej możliwa i potrzebna. Oczywiście ona rodzi problemy, ale naszym zadaniem jest ich rozwiązywanie.

Propozycje takich rozwiązań, ale także przykłady już stosowanych w Białymstoku dobrych praktyk, również znalazły się w książce. Jak wyjaśniał na konferencji prasowej prof. Ratkiewicz, to między innymi nieuprzątanie z parków martwych drzew i liści, pozostawianie dzikiej przyrodzie „marginesu naszego życia w miastach”, czyli dolin rzecznych, terenów zabagnionych, często nieodstępnych olsów, strumyków, gdzie rzadko bywamy, albo tworzenie tzw. lasów kieszonkowych. To nie tylko pomaga roślinom i zwierzętom, ale przyczynia się do ograniczania katastrofalnych skutków zmian klimatycznych.

To już szósty tom z serii „Bioróżnorodność Miasta Białegostoku”, a piąty z udziałem naukowców związanych z Uniwersytetem w Białymstoku. Wcześniej ukazały się „Różnorodność biologiczna miasta” prof. UwB Danuty Drzymulskiej i prof. UwB Piotra Zielińskiego, „Motyle dzienne Białegostoku” autorstwa prof. Marcina Sielezniewa i mgr Izabeli Dziekańskiej, "Porosty Białegostoku" dr Anny Matwiejuk oraz "Ptaki Białegostoku", których współautorem jest dr Paweł Mirski.

Jak mówił podczas konferencji prasowej wiceprezydent Białegostoku Rafał Rudnicki, cykl w sumie będzie liczył 14 pozycji.

- Myślę, że ten cykl jest już na tyle znany, że nie trzeba go reklamować. Sami białostoczanie chętnie po te pozycje sięgają – zaznaczył wiceprezydent. Dziękował też wszystkim naukowcom, którzy zaangażowali się w projekt, a także pomysłodawcy cyklu Andrzejowi Karolskiemu, dyrektorowi Departamentu Gospodarki Komunalnej.

Obecny na spotkaniu Andrzej Karolski przypomniał, że celem cyklu publikacji jest badanie bioróżnorodności: aby móc ją lepiej chronić trzeba ją poznać. Zapowiedział też, że finałem projektu będzie duża, scalająca tę wiedzę publikacja. Ma też powstać komisja, w skład której wejdą autorytety naukowe, w tym autorzy książek. Komisja będzie pracowała nad planem ochrony najcenniejszych przyrodniczo miejsc w mieście.

Źródło zdjęć: Zielony Białystok, Marcin Jakowiak/Urząd Miejski w Białymstoku