Brązowe, oliwkowe, kremowe, białe, pomarańczowe, różowe, zielone, niebieskie, gładkie, w kropki, paski, z żyłkami i w inne desenie. Takie zachwycające jaja składają się na wystawę „Kamienne pisanki” przygotowaną przez Uniwersyteckie Centrum Przyrodnicze im. Profesora Andrzeja Myrchy. Można je podziwiać od 25 marca do końca czerwca 2024 r. w holu na parterze Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku, w kampusie przy ul. Ciołkowskiego.  

Jak przypominają organizatorzy ekspozycji, w wielu kulturach jajko symbolizuje moc, stabilność i ochronę, jest również symbolem życia. To także nieodłączny element symboliki Świąt Wielkiej Nocy.

Na wystawie przygotowanej przez UCP jest 17 jaj wykonanych z 15 różnych minerałów. Eksponaty są nie tylko piękne, ale także trwałe.

- Wśród prezentowanych jajek kamiennych zachwyca jajko z onyksu pakistańskiego, z jego marmurowej odmiany z pięknym, pasiastym wzorem. Jajko z karneolu ma niezwykle pomarańczowo-czerwoną barwę, którą nadają mu domieszki minerałów żelaza. Jajko z rodonitu ma różowy odcień z czarnymi żyłkami na powierzchni. Jajko z jaspisu „smocza krew” ma intensywne, czerwone plamy na zielonym tle. Jajko z serafinitu przyciąga migotliwym efektem perłowych, połyskujących, wstęgowo ułożonych smug. Jajko z jaspisu pejzażowego odznacza się pastelowymi odcieniami beżu i brązu, które układają się w pejzaże malowane Naturą. Jajko z sodalitu zachwyca głębią niebieskiej barwy przeplatanej białymi i czarnymi żyłkami. Jajko z obsydianu mahoniowego, z naturalnego szkliwa wulkanicznego z mikroskopijnymi drobinkami hematytu, przyciąga głębią brązowo-czarnej pigmentacji – opowiada dr Anna Matwiejuk, dyrektor Uniwersyteckiego Centrum Przyrodniczego im. Profesora Andrzeja Myrchy.

Na wystawie można też obejrzeć jajka marmurowe, wykonane z pięknego czarnego marmuru, marmuru złocistego, czy białego marmuru Carrara. Ten ostatni wydobywa się od czasów etruskich, jako marmur kararyjski. Włoscy artyści – m.in. Filippo Brunelleschi i Giovanni Lorenzo Bernini – używali marmuru Carrara do rzeźbienia. To z tej skały wykonane zostały największe dzieła Michała Anioła, choćby Pieta watykańska znajdująca się w bazylice Św. Piotra w Rzymie, czy rzeźba Dawida we Florencji.

- Na ekspozycji można też zobaczyć jajko z serpentynitu, które zachwyca plamistym zabarwieniem oraz żyłkowanym i falistym wzorem, przypominającym wzór na żmii, jajko z ryolitu - skały wulkanicznej podobnej do granitu, jajko z selenitu - bezbarwnej, bardzo czystej odmiany gipsu wykazujące księżycową poświatę, jajko z awenturynu - odmiany kwarcu z inkluzjami miki dającymi efekt zanurzonych w kamieniu kropek urzekające zielonym kolorem – dodaje dr Anna Matwiejuk.

Na wystawie przygotowanej przez Uniwersyteckie Centrum Przyrodnicze można też zobaczyć barwną planszę z 30 kamieniami szlachetnymi (np. akwamarynem, diamentem, szafirem, szmaragdem) i 42 kamieniami półszlachetnymi (np. agatem, awenturynem, karneolem, malachitem, nefrytem, turkusem). Można też poznać skalę twardości Mohsa – dziesięciostopniową skalę twardości minerałów chrakteryzującą odporność na zarysowania materiałów twardszych przez materiały bardziej miękkie. Skala jest bardzo przydatna, m.in. przy identyfikacji minerałów. Obejmuje wartości od 1 do 10, gdzie 1 to minerał najbardziej miękki (talk), a 10 – najtwardszy (diament).

Ekspozycja „Kamienne pisanki” będzie prezentowana do 28 czerwca 2024 r.